ارزیابی کارایی و رتبه‌بندی کارگزاران فعال در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از تحلیل پوششی داده‌ها

هدف اصلی پژوهش حاضر ارزیابی کارایی و رتبه­بندی کارگزاران فعال در بورس اوراق­ بهادار تهران با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها است. بدین منظور اطلاعات مربوط به رتبه­بندی 87 شرکت کارگزاری فعال در بورس اوراق ­بهادار تهران که برای سال 1390 توسط سازمان بورس و اوراق بهادار انجام شده، مورد استفاده قرار گرفته و با استفاده از نرم­افزار  DEA-Masterکارایی شرکت­های کارگزاری اندازه­گیری شده است. پس از اجرای مدل، علاوه بر محاسبه میزان کارایی مورد انتظار هر یک از کارگزاران، شرکت­های کارگزاری کارا یعنی کارگزارانی که با توجه به منابع ورودی خود، خروجی متناسب دارند، نیز مشخص شدند. همچنین، کارگزاران کارا با استفاده از تکنیک اندرسون ـ پیترسون در دو حالت نهاده‌گرا و ستاده‌گرا رتبه‌بندی گردیدند. نتایج این مطالعه نشان داد که از بین 87 شرکت کارگزاری مورد بررسی، تنها 44 کارگزاری کارا بودند. نتایج همچنین نشان داد که  کارگزارانی که در رتبه­بندی انجام شده توسط سازمان بورس، رتبه­های برتر را کسب کرده­اند، بر اساس تکنیک تحلیل پوششی داده­ها لزوماً کارا عمل نکرده­اند. به عبارت دیگر، برخی از کارگزاران دارای رتبه پایین از نظر سازمان بورس، کاراتر از کارگزاران دارای رتبه بالاتر از نظر این سازمان عمل کرده­اند.